VERHAAL PEER MEURKENS

Eerste burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog vielen op 10 mei 1940 aan de Maaslinie

Als gevolg van krijgshandelingen zijn in Nederland ook veel burgerslachtoffers gevallen. Bij het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 kwamen naar schatting 600 burgers om het leven. In vuurgevechten met oprukkende Duitse militairen worden op vele plaatsen burgerslachtoffers gemeld. In de vroege ochtend van 10 mei 1940 is de bemanning van het motorschip Neeltje, dat “op het verkeerde moment” over de Maas bij Boxmeer voer, omgekomen.

Adrianus en Teunis Munters hoorden bij de eerste burgerslachtoffers in Nederland van het vijandelijk vuur van de Tweede Wereldoorlog. Op ongeveer dezelfde tijd van deze ochtend kwamen in het Maasvak tussen Sambeek en Grave twee andere burgers om het leven.

Bij Heijen stierf de door defensie ingehuurde schipper Leendert Muller (zijn naam werd in 2017 als militair slachtoffer bijgeschreven op de nationale Erelijst van de Gevallenen), en op de stuw bij Grave de Rijkswaterstaat-werker Antonius H. C. Verleun. Beiden waren op dat moment belast met werkzaamheden voor defensie. In Sambeek werd de 84-jarige J. de Leeuw getroffen door een verdwaalde granaatscherf. Hij overleed 12 mei aan de verwondingen. Zijn graf op het oude Sambeekse kerkhof is gemarkeerd met een grafsteen.

De stoffelijke overschotten van vader en zoon Munters werden op 13 mei 1940 begraven op het kerkhof van de protestantse gemeente aan de Veerstraat te Boxmeer. De plek is op zichtafstand van het stukje Maas, waar zij drie dagen eerder ‘s ochtends even na 9.00u dodelijk zijn getroffen. Op de grafplaats van de Protestantse Kerk werden al in 1942 de namen van de burgerslachtoffers vader en zoon Munters, afkomstig van het Zuid-Hollandse eiland Goeree Overflakkee, bekend gemaakt op een grafsteen. Deze grafsteen werd om onduidelijke redenen in de jaren omstreeks 1990 verwijderd.

In 2020 is de wens van velen voor een blijvende en passende herinneringsplek voor vader en zoon Munters ingelost.

Militairen

Op 10 mei 1940 sneuvelden in de Maasdorpen van het land van Cuijk maar liefst 37 militairen van het Nederlandse leger. De aanvallende partij telde op die dag bij de oversteek van de Maas minstens zoveel slachtoffers.

In de ochtend vanaf 4 uur, toen de vuurgevechten waren losgebarsten, sneuvelden in Sambeek 3, bij Boxmeer 7, bij Beugen en Oeffelt 3, verderop bij Cuijk en Katwijk maar liefst Nederlandse 24 militairen. Hun namen zijn gebeiteld op grafstenen van kerkhoven, op speciaal opgerichte gedenktekens en op herinneringsmuren. Op steen zijn hun namen immer zichtbaar, duurzamer nog zijn de personalia heden ten dage vastgelegd in de registers van vele virtuele herinneringssites.

De namen van Adrianus en Teunis Munters werden meestal bij gelegenheid van oorlogsherdenkingen in artikelen in kranten en in oorlogsboeken genoemd. De familie in vooral West-Brabant heeft nog de foto’s als aandenken aan de gesneuvelde stamvader en hun oom, alsook aan hun schip Neeltje.

Bert van Kempen (geb. Beugen 1929) heeft het lot van Neeltje en het tragisch einde van vader en zoon Munters in zijn boek over de Maasfrontlinie opnieuw beschreven. Mede dankzij zijn ijver en dankzij de inzet van andere onderzoekers om het verhaal van de schippers Munters levendig te houden, is ter gelegenheid van ‘75 jaar Vrijheid’ een gedenkteken geplaatst. Deze passende herinnering is door leden van de protestantse gemeente Boxmeer en andere initiatiefnemers gerealiseerd.

Bij de onthulling op zaterdag 20 november 2021 zijn de namen van Adrianus en Teunis Munters weer in de publieke ruimte openbaar gemaakt. Dit in het besef dat de vrijheid alleen gevierd kan worden als we ons het lot van degenen die daarvoor het ergste leed hebben ondergaan blijven herinneren.


Oude grafzerk Munters

Aan de totstandkoming van dit gedenkteken droegen bij:

  • Protestantse Gemeente Boxmeer
  • Lionsclub Land van Cuijk en Noord Limburg
  • Stichting Industriële kring Land van Cuijk en Noord Limburg
  • Stichting Toerisme en Recreatie Boxmeer
  • Wijkraad Oost Boxmeer
  • Buurtvereniging Pastoor Biest
  • VEVA ROC Nijmegen-Boxmeer | Veiligheid en Vakmanschap
  • InitiatiefBoxmeer

Op bezoek bij Adriaan Munters (kleinzoon)

Initiatief Boxmeer

Van links naar rechts:

  • Adriaan Munters (kleinzoon)
  • Peer Meurkens
  • Jan de Bruin
  • Jan Tunnissen